Sen đá tuy là cây cảnh khỏe, nhưng đôi khi cũng bị bệnh nếu mình yêu thương chúng sai cách. Đừng lo, hôm nay tui sẽ tiết lộ mấy ‘căn bệnh’ thường gặp của sen đá, kiểu như cây bị gì, tại sao, và làm sao để biến bạn thành ‘bác sĩ’ cây chính hiệu. Bạn sẵn sàng chưa?
Bệnh úng
Sen đá mạnh mẽ nhưng có đôi lúc lại bị một số bệnh tàn phá đến thảm khốc. Bệnh đầu tiên mình muốn nhắc tới đây là úng, thối thân. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh này sau đây mình chỉ ra một số nguyên nhân mà các bạn hay mắc phải nhất nha.
Tưới quá nhiều nước cho sen đá: là một loại cây mọng nước chính vì vậy trong cơ thể sen đá có rất nhiều nước. Nên nếu bạn tưới nước quá nhiều, tưới trực tiếp vào thân, lá thì sen đá sẽ không chịu được dẫn đến úng rễ và chết.
Trồng cây ở chậu không có lỗ thoát nước: nếu bạn trồng sen đá trong một chậu không có lỗ thoát nước thì lượng nước khi bạn tưới vào sẽ không thoát ra được dẫn đến hiện tượng ngập úng, không tốt cho cây.
Trồng sai đất: Trồng bằng đất thịt, đất không thông thoáng, giữ nước tốt dễ khiến cây bị úng.
Sen đá là loài cây mọng nước nên cây sẽ không ưa nước quá nhiều sẽ dẫn đến cây bị úng. Thời gian tưới sẽ phụ thuộc vào điều kiện thời tiết ở chỗ bạn nha. Cách tưới chính xác nhất là tưới khi giá thể đã khô hoàn toàn.
Lựa chọn cho cây một chiếc chậu phù hợp như thoát nước tốt, không quá to cũng không quá nhỏ sẽ giúp cây phát triển tốt nhất ở môi trường bên ngoài.
Trồng giá thể phù hợp, thoát nước tốt đủ dinh dưỡng cho cây.
Bệnh nấm
Bệnh thứ 2 mình muốn nhắc tới ở đây chính là "nấm". Các dấu hiệu nhận biết cây bị nấm bạn có thể quan sát như: Sen đá bị đốm lá, đây là dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh nấm trên sen đá. Các đốm thường có màu nâu, đen hoặc vàng, có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên lá. Nấm phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, do vậy, những đốm này thường xuất hiện nhiều hơn ở mặt dưới của lá. Ngoài ra bạn còn thấy các biểu hiện khác như: nấm mốc có thể xuất hiện trên bề mặt lá hoặc thân cây dưới dạng những đốm bông trắng. Đây là dấu hiệu cho thấy nấm đã phát triển mạnh và cần được xử lý ngay lập tức,...
Nguyên nhân
Vậy nguyên nhân gì dẫn đến bệnh nấm ở sen đá và cách xử lý khi cây mắc phải? Các nguyên nhân dẫn đến bệnh nấm ở sen đá thường gặp như sau:
Độ ẩm cao: Nuôi sen đá trong môi trường có độ ẩm cao, đặc biệt là vào mùa mưa cũng khiến nấm dễ dàng phát triển.
Ánh sáng yếu: Sen đá cần nhiều ánh sáng để phát triển khỏe mạnh. Việc thiếu ánh sáng khiến cây yếu ớt, dễ bị nấm tấn công.
Sử dụng đất trồng không phù hợp: Đất trồng sen đá cần có khả năng thoát nước tốt và thoáng khí. Nếu sử dụng đất trồng không phù hợp, nấm sẽ dễ dàng phát triển.
Cách khắc phục
Nếu cây sen đá của bạn mắc phải cũng đừng quá lo lắng nha, hãy bình tĩnh xử lý các bước sau để giúp cây khỏe trở lại nha .Khi phát hiện sen đá bị nấm, bạn cần thực hiện các biện pháp sau để xử lý:
Ngừng tưới nước: Ngay lập tức ngừng tưới nước cho sen đá cho đến khi đất hoàn toàn khô ráo.
Cắt bỏ phần bị bệnh: Dùng dao sắc cắt bỏ phần lá, thân hoặc rễ bị nấm. Sau đó, bôi thuốc sát trùng vào vết cắt để ngăn ngừa nấm lây lan.
Phun thuốc trừ nấm: Sử dụng thuốc trừ nấm chuyên dụng cho sen đá để phun lên toàn bộ cây. Nên phun thuốc vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát khi trời ráo.
Cải thiện điều kiện môi trường: Cung cấp cho sen đá đủ ánh sáng, đảm bảo thoát nước tốt và duy trì độ ẩm thích hợp.
Thay đất trồng: Thay thế hoàn toàn đất trồng cho sen đá bằng đất mới, tơi xốp và có khả năng thoát nước tốt.
Tuyến trùng
Tuyến trùng là giống giun tròn, có kích thước rất nhỏ, mắt thường chúng ta không nhìn thấy được, chúng có khoảng hơn ngàn loài, được phân ra làm 2 loại: tuyến trùng có lợi và tuyến trùng có hại. Ở đây chúng ta tìm hiểu về tuyến trùng có hại nha. Tuyến trùng sinh trưởng được dựa trên độ ẩm, độ tơi xốp của đất, kết cấu đất thoát nước kém, oxy trong đất, độ PH tăng cao, mật độ rễ quá dày. Vì tuyến trùng không thể nhìn thấy bằng mắt thường được nên việc phát hiện tuyến trùng gây hại rất khó.
Vì tuyến trùng không thể nhìn thấy bằng mắt thường được nên việc phát hiện tuyến trùng gây hại rất khó. Trong trường hợp tuyến trùng gây nốt sần chúng ta có thể dễ dàng thấy biểu hiện trên rễ có những khối u sần xuất hiện. Tuy nhiên, ở giai đoạn đào rễ lên và thấy rễ u sần hay thối nhũng thì đã quá muộn.
Chúng ta có thể phát hiện sớm thông qua biểu hiện ban đầu của cây như sau: cây héo úa, còi cọc, thiếu sức sống. Vì tuyến trùng cản trở sự hút nước và chất dinh dưỡng của cây nên một số trường hợp ta sẽ thấy lá bị xoắn, vàng lá, rụng lá sớm, chết mầm , đặc biệt ở sen đá là (cây sẽ lên màu rất đẹp nhưng lá vẫn bị héo nên khiến người chơi lầm tưởng là cây của mình đã đc ép màu thành công). Điều quan trọng là các biểu hiện này không đồng đều trên toàn vườn vì mật số tuyến trùng không phân bố đều.
Tuyến trùng thường không gây chết cây ngay nhưng làm cho cây trồng không thể phát triển bình thường, làm cây thiếu sức sống. Bên cạnh đó, chúng tạo ra các vết thương trên rễ cây, “mở đường” cho các vi sinh vật có hại khác xâm nhập dễ dàng hơn, khả năng cây bệnh cao hơn. Ngoài ra, tuyến trùng còn có thể truyền virus gây bệnh cho cây .
Trộn Tritrodema vào giá thể
Trộn vôi bột nông nghiệp vào giá thể hoặc rắc vôi bột vào gốc cây định kỳ để phòng . Hoặc có thể tưới nước vôi định kỳ .
Ngoài ra các bạn có thể ra các tiệm bán thuốc bảo vệ thực vật để mua thuốc về tưới cho cây (theo hướng dẫn của chuyên viên)
Thay giá thể 4-6 tháng 1 lần (quan điểm cá nhân của mình) để có thể kiểm tra được bệnh của rễ, thay giá thể mới giàu chất dinh dưỡng vs khoáng hơn cho cây .
Chú ý riêng với sen đá : bị tuyến trùng cũng khiến cây lên màu rất đẹp, nhưng lá bị héo, cây yếu vs thiếu sức sống. Vậy nên, nhiều khi sen đẹp nhưng chưa chắc đã là sen khoẻ đâu nhé !!!
Sen mới lấy về phải rũ hết giá thể cũ nhằm phát hiện đc các bệnh lý của rễ, sự phát triển của rễ và loại bỏ các mầm bệnh từ giá thể cũ .
Bệnh rệp
Từ giá thể giữ ẩm quá nhiều (rệp thường làm tổ dưới bộ rễ , gốc cây , sinh sản , sau khi trứng nở rệp sẽ đi chuyên lên thân và lá để hút chất dinh dưỡng của cây .
- Từ lá khô rụng xuống mà ko được dọn dẹp sẽ hút ẩm và tạo môi trường thuận lợi cho rệp sinh sôi , phát triển .
Từ kiến : Trong tự nhiên rệp vs kiến có mối quan hệ cộng sinh. Rệp hút chất dinh dưỡng từ cây và thải ra chất ngọt để nuôi Kiến. Còn kiến thì đưa rệp đi khắp mọi nơi, bảo vệ rệp khỏi những loài có thể gây nguy hiểm cho cả 2. Vậy là từ 1 loài có lợi cho con người, kiến lại vô tình thành 1 loài có hại cho cây cối nói chung và sen đá nói riêng. Kiến trở thành phương tiện vận chuyển cho Rệp và bảo vệ cho rệp, còn rệp lại chở thành công cụ sản xuất thức ăn cho kiến.
Từ các loài côn trùng hút nhựa cây khác các loại này hút nhựa cây , mật , phấn hoa vô tình chân đạp và dính phải trứng rệp và vô tình lại trở thành phương tiện vận chuyển đi khắp nơi .
Cách 1: Với cây bị nặng từ rễ, gốc tới thân ngọn thì nên nhổ lên giũ sạch đất và rữa nước cho sạch rồi dùng dung dịch nước rữa chén pha loãng rồi dùng bàn chải đán răng cũ chà nhẹ cho trôi sạch rệp bán vào rễm, gốc,thân và kẽ lá. Sau đó rửa sạch lại bằng nước và phơi thoáng gió vài hôm,Chú ý phải thay lại toàn bộ giá thể vì ngừa trứng rệp vẫn còn trong đất, sau đó trộn thuốc tím trị rệp vào giá thể mới. Cách này có ưu điểm là tiệt nọc tận gốc rệp, sữ dụng phương tiện sẵn có nên ít tốn tiền.
Cách 2: Với cây bị nhẹ, trên thân,kẽ lá khít khó rữa bằng nước thì mình dùng dung dịch trị rệp dạng xịt với thành phần hữu cơ sinh học, đễ dễ dàng thẩm thấu vào những nơi khó tiếp xúc, cách này có ưu điểm là tiện lợi,nhanh chóng, dễ dàng và hiệu quả. Mình hiện xài dung dịch COMDA, sản phẩm của Việt Nam mình nên giá cả khá mềm (40-50k) mình xài thấy khá hiệu quả.